Ommekeer voor de gerechtelijke geneeskunde
Op 23 november jongstleden bracht kersvers minister van Justitie Paul Van Tigchelt een blitzbezoek aan de nieuwe, hoogtechnologische autopsiezaal in het UZ Leuven. Hij kondigde daarbij aan dat hij het eerste pilootproject ‘Forensisch Medisch Instituut’ (FMI) toewijst aan de dienst Forensische Geneeskunde van het UZ Leuven. Dat betekent een heuse ommekeer voor de gerechtelijke, oftewel forensische, geneeskunde.
Want reeds sinds hun ontstaan in 2002 is de toekomst van arts-specialisten forensische geneeskunde bedreigd. De reden daarvoor ligt vooral in ondermaatse werkomstandigheden en gebrekkig toekomstperspectief. Nu heeft een minister van Justitie voor het eerst beslist dat een deel van het budget voor Justitie zal worden aangewend voor een verbetering van de situatie. Gelukkig.
Archaïsch systeem
Neem bijvoorbeeld het huidige systeem van strafrechtelijke tarieven, waarmee de honoraria van de wetsarts worden bepaald. Dat biedt onvoldoende garanties voor een kwaliteitsvolle en permanente dienstverlening. Het stamt dan ook nog uit de tijd dat (huis)artsen werden gevorderd om gerechtelijke taken als wetsarts te vervullen. Deze tarieven zijn ruim ontoereikend om dag en nacht goed opgeleide wetsartsen beschikbaar te hebben, of om te investeren in goede infrastructuur, personeel en de opleiding van arts-assistenten.
Wat betekent deze ommekeer? Voor het eerst erkent de overheid het nut van de professionele inzet van arts-specialisten forensische geneeskunde als wetsarts in een goed georganiseerde (infra)structuur. Het idee is om permanente en kwalitatieve dienstverlening aan Justitie te garanderen, door bijkomend budget aan een vijf- tot zestal FMI’s toe te kennen. Deze FMI’s zijn verbonden aan een universitair ziekenhuis met een goede regionale spreiding over het ganse land.
Een noodzakelijk project
Zo wil men bekomen dat meer artsen zich tot dit specialisme geroepen voelen en het in een goed georganiseerd verband kunnen uitoefenen. Uiteindelijk moet dit betrouwbare en overtuigende bewijs- en waarheidsvinding ten goede komen, het aantal dodingen dat onder de radar blijft zoveel mogelijk verminderen, én de bejegening van slachtoffers/nabestaanden verbeteren.
Voor Vlaanderen is de dienst Forensische Geneeskunde van het UZ Leuven het eerste Forensisch Medisch Instituut vanaf 2023; voor Wallonië-Brussel zal in 2024 een tweede piloot van start gaan aan de UCL. Deze pilootprojecten moeten op korte termijn de weg wijzen voor de oprichting van de overige FMI’s. Een toe te juichen opzet, want de professionele, georganiseerde inzet van deskundigen in samenwerking met politie en justitie kan alleen maar vruchten afwerpen voor alle betrokken partijen. Kijk maar naar de Zorgcentra na Seksueel geweld: dat beleid begon eveneens met twee pilootprojecten, vandaag bestaan er tien centra, verspreid over het ganse land.
Auteur: Wim Van de Voorde
Interesse in het boek?
