Wat zegt de wetenschap over gelukkig zijn op het werk?

18 Vlaamse professoren en onderzoekers schreven een boek dat een wetenschappelijk antwoord biedt op diverse werkgerelateerde vragen. Hoe blijf je aan het stuur van je eigen loopbaan? Deze centrale vraag wordt aan de hand van deelvragen onderzocht. In conflict gaan met je baas is daardoor een verhelderend en uiterst relevant boek.

De volgende tips en inzichten geven alvast een inkijk in hoe je je werkleven in handen kan nemen:

Blijf vooral werken

Eerst en vooral: van werken word je gelukkig. Uit onderzoek blijkt dat zo’n 70% van de mensen zou blijven werken mochten ze de lotto winnen en geen geld meer nodig hebben. En terecht, want niet alleen omwille van het financiële plaatje is werk razend belangrijk in een mensenleven. Wie werkt, voelt zich mentaal en fysiek beter dan wie niet werkt. Een job zorgt voor structuur, zingeving en verbinding: je werkt immers samen met collega’s aan een collectief doel. Bovendien kom je onder de mensen, wat voor een sociaal dier als de mens van goudwaarde is. Ook voor je zelfbeeld valt het belang van werk niet te overschatten: wat je doet valt immers deels samen met wie je bent. Tot slot zorgt werk ook dat je actiever bent dan wanneer je niet werkt. Daardoor voel je je fysiek én mentaal beter dan wanneer je je dagen passief doorbrengt.

Op naar een nieuwe job: zoek slimmer

Ben je op zoek naar (nieuw) werk? Zoek dan slimmer, niet harder. Dat doe je eerst en vooral door je doelen te formuleren. Zoek je een job die past bij je interesses? Bij je opleiding, of bij je vaardigheden? Wat verwacht je qua loon, werksfeer, pendeltijd? Werkzoekenden zijn succesvoller als ze een duidelijk beeld hebben van waar ze naar op zoek zijn. Ook belangrijk: plan doordacht en bereid je grondig voor. Beslis onder meer welke sollicitatiestrategie je zal kiezen (gericht of verkennend), via welke kanalen je informatie zal zoeken en hoe je je zal voorbereiden op sollicitaties. Een goede voorbereiding is het halve werk! Vervolgens is het aan te raden om je gemaakte plannen om te zetten in concrete acties. Laat je niet uit het lood slaan door afwijzingen of tegenslagen, herinner jezelf aan je vooropgestelde doelen en blijf gemotiveerd: je zoektocht kan uitdagend zijn, maar onthoud waarom je eraan begonnen bent. En ten slotte, zoek actief naar feedback. Reflecteer ook regelmatig zelf over je afgelegde parcours: wat heb je al bereikt, wat kan er nog beter?

Vermijd een burn-out

Burn-outs kennen we allemaal. Maar hoe ga je ermee om? In de eerste plaats is voorkomen beter dan genezen. Dat doe je door een job uit te oefenen waar je net zoveel energie uithaalt als je erin stopt. Stel jezelf dus de vraag: wat geeft jou voldoening? Waar liggen je talenten en persoonlijke verwachtingen? In welke werkomgeving wil je graag werken? Zorg ook voor een goede balans tussen je werk en je privéleven: leer nee zeggen, beantwoord na zes uur ’s avonds of in het weekend geen gsm of werkmail meer. Mochten er toch klachten ontstaan, dan is het belangrijk dat die signalen vroegtijdig worden herkend, zodat arbeidsuitval kan vermeden worden. Dat is het gebied van de preventieadviseurs. Ook de kwaliteit van het leiderschap valt niet te overschatten. Leidinggevenden en teamleden die dicht bij elkaar staan en nauw samenwerken, ervaren niet alleen meer werkplezier, maar zullen ook sneller burn-outsignalen bij elkaar herkennen en hulp bieden.

Telewerk is goed voor je (maar niet te veel)

Wie deels kan telewerken is gemiddeld meer tevreden over zijn job. Je spendeert meer tijd aan je gezin en vrijetijdsbesteding dan op kantoordagen, en je verliest geen tijd aan pendelen. Dat wil echter niet zeggen dat telewerk altijd beter is. Wie meer dan vijftien uur per week van thuis werkt, ervaart het telewerk als minder positief. Bovendien krijg je wel meer autonomie, wat in sommige gevallen meer voldoening geeft, maar in andere gevallen langere werktijden en meer stress met zich meebrengt. Wie telewerkt, maakt ook nog eens minder kans op promotie, omdat hij/zij minder netwerkt met collega’s en minder van hen bijleert. Een goede balans tussen thuis werken en op de werkvloer verschijnen is dus aangewezen.

Zo word je een gelukkige werknemer van 60+

Zal je tot na je 60^e moeten werken? Waarschijnlijk, maar dat hoeft geen probleem te zijn. Integendeel: werken draagt bij aan het welzijn, dus het is in je eigen belang om lang en gezond aan het werk te kunnen blijven. Maar hoe doe je dat? Ouder worden betekent onvermijdelijk dat bepaalde capaciteiten afnemen en dat je meer te kampen krijgt met gezondheidsproblemen. Vanuit het perspectief van de werkgever komt het erop aan om werk te voorzien dat voldoende aangepast is aan de gezondheidstoe­stand, motivatie en capaciteiten van de oudere werknemer. De oudere werknemer dient zijn vaardigheden voldoende in te kunnen zetten en over enige autonomie te beschikken. Dit alles in een gunstige sociale omgeving, met voldoende werkzekerheid en doorgroeimogelijkheden. Vanuit het perspectief van de werknemer dragen kenmerken van de oudere werkkracht zelf, zoals een gezonde levensstijl, bij tot een goede werkbaarheid. Zo blijf je als oudere werknemer op een gemotiveerde manier aan het werk.

Werk samen met robots

Zowel voor bedrijven als werknemers én consumenten was de automatisering van de voorbije decennia overwegend voordelig. Bij elke toenemende robotisering wisten werknemers hun vaardigheden bij te sturen en creëerden werkgevers nieuwe jobs. Vandaag is er echter een nieuwe generatie machines. Deze met artificiële intelligentie (AI) begiftigde robots kennen een wereldwijde opgang en leiden tot de vraag of er straks nog wel voldoende werk zal zijn voor iedereen. Wees gerust: waarschijnlijk wel. Bepaalde jobs zullen wel veranderen en sommige verdwijnen, maar wetenschappers geloven dat de totale werkgelegenheid zal blijven stijgen. Er is, met andere woorden, geen reden tot paniek: als we doordacht omspringen met de steeds toenemende robotisering, dan zal die meer voor- dan nadelen met zich meebrengen.

Zo draai je mee in de digitale economie van morgen

Door de massale opkomst van nieuwe technologieën is er nood aan een waaier van digitale vaardigheden. Vijf soorten worden erkend als cruciaal. De eerste beperkt zich tot algemeen gebruik van digitale toestellen, apps en websites. Een stap verder gaan vaardigheden voor online communicatie en samenwerking, zoals gebruikmaken van sociale media en e-mails versturen en ontvangen. De derde vaardigheid betreft de creatie van digitale inhoud, zoals werken met een tekstverwerker (MS Word) of een rekenblad (MS Ecxel), maar ook het online creëren en bewerken van foto’s en video’s. Ten vierde hebben werknemers nood aan veiligheidsvaardigheden om het bedrijf minder vatbaar te maken voor cybercriminaliteit. Tot slot moeten werknemers over probleemoplossende vaardigheden beschikken, zoals software installeren en configureren, en ook het belang van online data verzamelen en analyseren neemt toe.

Kortom

Wat kan je nu zelf doen om je in (een van) deze vaardigheden te verbeteren? Op je eentje overbrug je geen digitale kloof. Dat is een gedeelde verantwoordelijkheid van overheden, onderwijs, werkgevers en werknemers. Wil je niet achterblijven op de digitale snelweg, dan kan je eigenlijk niet anders dan levenslang leren. Hoe je dat precies aanpakt, komt uitgebreid aan bod in het boek In conflict gaan met je baas. Daarin werpt de wetenschap, bij monde van verschillende experten en onderzoekers, verhelderend licht op bovenstaande en nog veel meer boeiende thema’s en vraagstukken.

Lees In conflict gaan met je baas en kom te weten wat écht werkt en hoe je je loopbaan in eigen handen kan nemen.